Thoái hóa cột sống thắt lưng: Chẩn đoán và điều trị vật lý trị liệu

Thoái hóa đốt sống lưng là tình trạng thoái hóa đĩa đệm vùng thắt lưng hoặc các khớp xương mặt. Đây là một tình trạng thoái hóa ảnh hưởng đến đĩa đệm, thân đốt sống và các khớp liên quan của đốt sống thắt lưng. Thoái hóa đốt sống thắt lưng tiến triển và không thể hồi phục ở những bệnh nhân lớn tuổi và thường xảy ra do tiếp xúc với căng thẳng cơ học.

Tổng quan bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng

Theo viện phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ có hơn 85% những người trên 60 tuổi đều bị thoái hóa đốt sống thắt lưng.

Thoái hóa cột sống thắt lưng diễn ra ở các phần khác nhau của cột sống:

Gai cột sống ngực ảnh hưởng đến phần giữa cột sống.
Thoái hoá cột sống thắt lưng ảnh hưởng đến phần lưng dưới.
Các phần ngạnh của khớp xương nhô ra ảnh hưởng đến nhiều phần của cột sống.

Tác động của bệnh thoái hóa cột sống khác nhau giữa các cá nhân, nhưng chúng thường không gây ra vấn đề nghiêm trọng.

Nguyên nhân của thoái hóa cột sống thắt lưng

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoái hóa đốt sống lưng, một số nguyên nhân bao gồm:

Tuổi già
Di truyền
Chấn thương lưng
Tải nặng cột sống lặp đi lặp lại
Lặp đi lặp lại uốn éo, nâng, khuân vác
Các tư thế duy trì lâu.

Bệnh lý học

Sự thay đổi thoái hóa có thể làm cho các sợi đĩa đệm bị suy yếu, gây mòn. Sự hao mòn liên tục và chấn thương các khớp của đốt sống gây ra tình trạng viêm và hình thành cặn khoáng trong đĩa đệm. Hàm lượng nước trong đĩa đệm giảm dần theo tuổi tác làm cho đĩa đệm bị cứng, cứng và giảm kích thước. Điều này dẫn đến căng các khớp và mô xung quanh, gây ra cứng khớp.

Đối tượng nguy cơ bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng

Các yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến thoái hoá cột sống thay đổi theo từng cá nhân, bao gồm:

Có người thân đã mắc thoái hoá cột sống
Béo phì hoặc thừa cân
Lối sống ít vận động và hạn chế tập thể dục
Bị chấn thương cột sống hoặc trải qua phẫu thuật cột sống
Hút thuốc lá
Có nghề nghiệp yêu cầu phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại nhiều lần và tăng áp lực lên cột sống
Có vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo lắng hoặc trầm cảm
Bị viêm khớp vẩy nến

Các triệu chứng của thoái hóa cột sống thắt lưng

Hầu hết những người bị bệnh thoái hoá cột sống liên quan đến tuổi không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có triệu chứng thoái hóa cột sống thắt lưng trong một thời gian dài, nhưng sau đó lại biến mất. Đôi khi, chỉ cần di chuyển đột ngột có thể làm các triệu chứng xuất hiện.

Các triệu chứng phổ biến là cứng khớp và đau nhẹ trở nên càng nặng hơn sau khi không cử động hay hạn chế vận đồng trong một thời gian dài như ngồi quá nhiều.

Thoái hóa đốt sống thắt lưng có thể có nhiều triệu chứng, một vài triệu chứng sau đây được liệt kê dưới đây:

Đau ở cột sống
Tê chân, bộ phận sinh dục
Yếu cơ thân mình, chân
Đau thần kinh ảnh hưởng đến lưng dưới, chân khi đứng và đi bộ,
Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột

Chẩn đoán thoái hóa cột sống thắt lưng

Kiểm tra thể chất

Khám sức khỏe của bệnh nhân được thực hiện kỹ lưỡng sau đó là các xét nghiệm chẩn đoán sau đây.

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Chụp cộng hưởng từ (MRI) được sử dụng để hiển thị hình ảnh chi tiết của cột sống và hình dung mức độ thoát vị đĩa đệm.

X-quang

Chụp X-quang được sử dụng để hiển thị các gai xương trên các thân đốt sống ở cột sống, sự dày lên của các khoang đĩa đệm và sự dày lên của các khớp mặt.

Chụp CT

Chụp CT giúp hình ảnh chi tiết của cột sống và cũng kiểm tra độ hẹp của tủy sống.

Chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn photon (SPECT):

Chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn photon được sử dụng để đánh giá bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống.

Điều trị thoái hóa cột sống thắt lưng

Thuốc: NSAIDS (Thuốc chống viêm không steroid), Opioid, Thuốc chống trầm cảm, Thuốc tăng cơ

Thuốc giãn, Tiêm steroid ngoài màng cứng, tiêm khớp thắt lưng, tiêm khớp SI.

Lưu ý: Không được tự ý uống thuốc khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.

Quản lý phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được khuyến nghị để ngăn chặn sự tổn thương thần kinh quá nặng, đã xảy ra tình trạng bí tiểu, liệt chân.

Vật lý trị liệu điều trị thoái hóa cột sống thắt lưng

Hỗ trợ đai thắt lưng

Đai lưng có lợi cho bệnh nhân thoái hóa đốt sống lưng. Nó giúp hạn chế vận động cột sống quá mức và giảm các lực cơ học. Nó cũng giúp ổn định và điều chỉnh biến dạng cột sống.

Phương pháp nhiệt lạnh

Phương pháp áp lạnh được sử dụng vì nó làm giảm sưng và đau.

Nhiệt trị liệu

Nhiệt trị liệu được sử dụng để thúc đẩy lưu lượng máu, giảm sưng tấy và loại bỏ độc tố.

Liệu pháp tập thể dục

Liệu pháp tập thể dục bao gồm các bài tập tăng cường cơ bắp, kéo căng cơ và thể dục nhịp điệu. Các chương trình tập thể dục khác nhau về cường độ, thời lượng và tần suất.

Liệu pháp kéo giãn cột sống bằng máy

Liệu pháp kéo giúp giảm đau lưng mãn tính. Nó giúp mở không gian đĩa đệm, tạo thuận đĩa đệm đi về vị trí ban đầu và giảm chứng vẹo cột sống.

Trị liệu bằng tay KTV

Trị liệu bằng tay là một kỹ thuật thực hành bao gồm các thao tác và vận động cột sống. Nó được sử dụng để tạo tạo thuận sự vận động khớp cột sống trơn chu, sắp xếp các xương và cải thiện khả năng vận động.

Mô mềm trị liệu

Mô mềm các cơ vùng lưng giúp giảm đau và sưng tấy, phá vỡ các chất kết dính và tăng lưu thông máu.

Kích thích điện qua da (TENS)

Kích thích điện qua da (TENS) giúp giảm đau tức thì.

Sóng siêu âm trị liệu (ultrasound)

Sóng siêu âm được sử dụng để giảm đau và viêm.

Liệu pháp Lazer

Liệu pháp laser giúp tăng cường quá trình chữa bệnh, do đó giảm đau và tăng khả năng vận động.

Kinesio taping

Kinesio-taping giúp giảm đau ở lưng dưới. Nó được sử dụng để cải thiện phạm vi chuyển động và cũng để sửa tư thế xấu.

Bài tập tăng sức mạnh cơ vùng lưng

Các bài tập tăng cường sức mạnh được thực hiện để tăng cường cơ lưng và cơ cốt lõi giúp hỗ trợ lưng thấp.

Các bài tập kéo căng

Các bài tập kéo căng được thực hiện để cải thiện độ linh hoạt và phạm vi chuyển động không gây đau của cơ lưng.

Bài tập thăng bằng

Các bài tập thăng bằng được dạy để nhận thức về tư thế thích hợp của lưng khi di chuyển trong các hoạt động khác nhau.

Bài tập McKenzie

Các bài tập McKenziej tập trung vào việc kéo dài và giúp ngăn ngừa sự thoái hóa thêm của cột sống thắt lưng.

Giáo dục bệnh nhân

Bệnh nhân được giáo dục về giải phẫu vùng thắt lưng, tư thế đúng, vận động và tập các bài tập lưng phù hợp. Bệnh nhân nên tránh các hoạt động làm trầm trọng thêm tình trạng của mình.

Chúng ta không thể ngăn cơ thể già đi, nhưng có thể thực hiện rất nhiều biện pháp khác để cải thiện sức khỏe của cột sống như sau:

Tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ và tiếp tục kế hoạch vật lý trị liệu tại nhà
Ngồi và đứng đúng cách.
Học cách nâng các đồ vật
Luyện tập thể dục đều đặn.
Đạt được và duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý.
Ăn uống lành mạnh.
Bỏ thuốc lá.
Tránh sử dụng quá nhiều rượu.
Dành thời gian nghỉ ngơi khi đau nhiều.